Buurtschap Centrum 2005 maakt zich zorgen over gebrek aan duidelijkheid
Zienswijze transitievisie warmte Den Haag
Concept-transitievisie warmte hakt geen knopen door
Gemeente lijkt afbreukrisico’s niet te onderkennen
Bewoners weten niet waar ze aan toe zijn
Veel te vrijblijvend, veel te weinig houvast voor de bewoners. De kans dat Den Haag zo zijn klimaatdoelstellingen waarmaakt, lijkt nihil. Op deze wijze schuift de gemeente de verantwoordelijkheid voor het realiseren van de energietransitie– waar Nederland zich op overheidsniveau toe verplicht heeft – door naar haar inwoners.
Dat schetst – in het kort – onze teleurstelling na lezing van de concept-transitievisie warmte.
Die teleurstelling wordt gevoed door een verkenning die de afgelopen twee jaar in nauwe samenwerking met de gemeente is uitgevoerd. Daarbij is gekeken naar de mogelijkheden van het aardgasvrij maken van woningen, de alternatieven voor aardgas en de obstakels op de weg naar de overgang op die alternatieven in het Buurtschap en aanpalende wijken.
Die obstakels zijn voor de bewoners van het Buurtschap niet gering: de investeringen die nodig zijn voor de overstap zijn hoog, pasklare oplossingen zijn in de vele vooroorlogse panden lang niet altijd bruikbaar en de regels waaraan men in dit beschermde stadsgezichten moet voldoen zijn stringent.
Onduidelijk blijft wie wanneer in welke mate moet verduurzamen
Die karakteristieken maken het voor de meeste inwoners onaantrekkelijk om te investeren in verduurzaming van hun woning zolang onduidelijk is of er voor hun woning een warmtetechniek op midden- of hoge temperatuur beschikbaar komt. Want dat maakt een wereld van verschil in de benodigde investering en de mogelijkheid om die uitgave terug te verdienen. We hadden verwacht dat de transitievisie warmte duidelijkheid zou brengen in het warmte-aanbod; die hoop is in het concept niet ingelost.
Datzelfde geldt voor de planning. Want hoewel de gemeente ervoor gekozen heeft de warmtetransitie 10 jaar eerder af te ronden dan de internationale verdragen voorschrijven, zijn de daartoe benodigde stappen inmiddels geheel uit het plan verdwenen. Waar ze nog wel benoemd worden, is er geen vaste datum aan gekoppeld. Dat schuurt, omdat veel beslissingen die woningeigenaren moeten nemen, een langetermijnperspectief hebben.
De concept-transitievisie warmte laat ook onduidelijkheid bestaan over de mate van verduurzaming die nodig is voor de transitie. In het Stedelijk EnergiePlan was nog sprake van de noodzaak om de warmtevraag gemeentebreed met 30 procent terug te brengen, omdat de bronnen niet toereikend zouden zijn. De concept-transitievisie warmte komt daarop niet terug. Het stuk laat daarmee de vraag open of er ook in moeilijk te verduurzamen panden bespaard moet worden, hoeveel dan, en of alle panden naar rato moeten bijdragen.
Afbreukrisico’s doordat echte beslissingen uitblijven
Bij de onzekerheid die de concept-transitievisie warmte laat bestaan over de richting die warmtetransitie op gaat, blijft het handelingsperspectief voor woningeigenaren onduidelijk. Dat kan ertoe leiden dat een groot deel van de woningen niet op tijd transitieklaar is, en dat de levering van hoge-temperatuurwarmte voor een veel groter aantal woningen in Den Haag noodzakelijk zal blijven dan gedacht. Onduidelijk is welke bronnen die warmte op hoge temperatuur gaan leveren, nu waterstof en biogas volgens de concept-transitievisie warmte slechts een bescheiden rol zullen spelen en de capaciteit van warmtenetten onvoldoende zal zijn om alle panden in Den Haag te verwarmen.
De gemeente toont zich in de concept-transitievisie Warmte niet bewust van de risico’s die gepaard gaan met de huidige stand van zaken waarin
- de warmteoplossing(en) in de buurten met oudere wijken nog bepaald moet(en) worden,
- de doelstellingen voor de mate van de verduurzaming van het vastgoed ontbreken,
- onduidelijk is wanneer levering van aardgas eindigt, en
- onduidelijk is of er toch duurzaam gas voor aardgas in de plaats komt.
Onbeantwoorde vragen
Om voor onze wijk goede en tijdige vervolgstappen te kunnen zetten is duidelijk beleid nodig omtrent de volgende vragen:
- In welke mate moeten bestaande woningen geïsoleerd worden (welke woningen moeten wanneer op welk label uitkomen?), en op welke wijze gaan gemeente en overheid die inspanning faciliteren of afdwingen?
- Welke mate van energiebesparing wordt nagestreefd voor de bestaande stad en hoe en waar in de stad moet die worden behaald?
- Is betaalbaarheid van de warmtetransitie voor de woningeigenaren in alle gevallen leidend bij de besluitvorming?
- Wanneer wordt duidelijk in welke buurten of straten een warmtenet of een andere hoge-temperatuuroplossing beschikbaar komt c.q. blijft?
- Ontwikkelt de gemeente met de betrokken netbeheerders een planning voor de uitrol van warmtenetten en de noodzakelijke verzwaring van het elektriciteitsnetwerk voor straten en buurten waar geen warmtenet komt?
- Wanneer wordt voor de bewoners duidelijk wanneer de transitie in hun buurt gepland staat?
Als de politiek verantwoordelijken niet op korte termijn een antwoord formuleren op deze vragen, is de energietransitie in Den Haag ons inziens tot mislukken gedoemd.
Het bestuur van de Vereniging Buurtschap Centrum 2005
E-mail: ofni@buurtschapcentrum2005.nl